Vetmia rrit rrezikun e demencës me mbi 30%, tregon një analizë e re globale

Ky studim është analiza më e madhe deri më tani mbi lidhjen midis vetmisë, depresionit dhe rënies së funksioneve njohëse, thanë studiuesit.

Vetmia në mes të jetës dhe në moshën e vjetër rrit rrezikun e demencës me 31%, sipas një analize të re madhore që përfshin gati 609,000 persona në mbarë botën.

Nuk ka kurë për demencën, e cila prek rreth 7.9 milionë njerëz në Bashkimin Evropian. Megjithatë, rreziqet përfshijnë një kombinim të faktorëve gjenetikë dhe të stilit të jetesës, si aktiviteti fizik, pirja e duhanit, konsumimi i alkoolit – dhe madje edhe cilësia e lidhjeve tona shoqërore.

Studimi i ri, i botuar në revistën Nature Mental Health, zbuloi se vetmia rrit rrezikun e të gjitha llojeve të demencës, sëmundjes Alzheimer dhe demencës vaskulare, e cila është një rrezik më i madh për të moshuarit që vuajnë nga diabeti ose obeziteti.

Gjithashtu rrit rrezikun për dëmtim të funksioneve njohëse – një problem më i përgjithshëm që përfshin humbjen e kujtesës dhe vështirësi në marrjen e vendimeve, përqendrimin ose përfundimin e aktiviteteve – me 15%.

Rezultatet qëndruan të vlefshme edhe kur studiuesit morën parasysh depresionin, izolimin shoqëror dhe faktorë të tjerë të mundshëm të rrezikut.

Ato tregojnë se “vetmia është një faktor kritik rreziku për zhvillimin e demencës në të ardhmen,” tha Páraic Ó Súilleabháin, një nga autorët e studimit dhe lektor i psikologjisë në Universitetin e Limerikut në Irlandë, në një deklaratë.

Vetmia është një problem kompleks

Studiues nga Irlanda, Zvicra, Franca, Shtetet e Bashkuara dhe Kina, kombinuan të dhëna nga 21 studime për plakjen në mbarë botën, në atë që e konsiderojnë si meta-analizën më të madhe deri më sot mbi lidhjen midis vetmisë, demencës dhe rënies së funksioneve njohëse.

Shumica e studimeve pyetën njerëzit nëse ndiheshin të vetmuar të paktën ndonjëherë, ndërsa disa studime gjithashtu vlerësuan intensitetin e vetmisë së tyre.
Në të gjithë BE-në, 35% e njerëzve thonë se ndihen të vetmuar të paktën ndonjëherë, me normat më të larta në Irlandë, Luksemburg, Bullgari dhe Greqi.

“Ka lloje dhe burime të ndryshme të vetmisë që mund të ndikojnë në simptomat njohëse përgjatë vijës së demencës,” tha Martina Luchetti, autorja kryesore e studimit dhe profesore e asistentuar në Universitetin e Floridës në SHBA, në një deklaratë.

Ó Súilleabháin tha se rezultatet ndihmojnë të kuptohet pse vetmia duket se lidhet me jetëgjatësinë ose sa gjatë jetojnë njerëzit.

Studime të mëparshme kanë gjetur një lidhje midis vetmisë dhe problemeve shëndetësore si goditjet në tru dhe sëmundja e Parkinsonit.
Autorët e studimit thanë se në të ardhmen, do të jetë e rëndësishme të hetohet pse njerëzit ndihen të vetmuar dhe çfarë lloji vetmie përjetojnë, në mënyrë që të ndërhyhet dhe të zvogëlohet rreziku i rënies njohëse dhe demencës më vonë.

“Adresimi i vetmisë dhe promovimi i ndjenjës së lidhjes mund të jetë mbrojtës për shëndetin njohës në jetën e mëvonshme,” tha Luchetti.