Vetëm 5 minuta aktivitet fizik në ditë mund të ruajnë shëndetin e trurit ndërsa plakemi, sipas një studimi
Një studim i ri ka nxjerrë në pah një fakt mjaft inkurajues për të gjithë ata që shqetësohen për shëndetin e trurit në pleqëri: mjaftojnë vetëm 5 minuta aktivitet fizik i moderuar deri në të fuqishëm në ditë për të pasur përfitime të ndjeshme në funksionin njohës.
Ky studim, i publikuar në revistën Age and Ageing, ofron dëshmi të reja që mbështesin idenë se ushtrimet fizike janë një prej faktorëve kyç për të ruajtur funksionet e trurit në moshë të thyer.
Plakja dhe ndikimi në tru
Ndërsa plakemi, truri ynë përjeton ndryshime të shumta. Ai humbet vëllim, shtresa e jashtme (korteksi) bëhet më e hollë dhe prodhimi i neurotransmetuesve si dopamina ulet – procese këto që ndikojnë negativisht në kujtesë, përqendrim dhe shpejtësinë e përpunimit të informacionit. Megjithatë, siç tregojnë studime të shumta, këto efekte mund të ngadalësohen ose zbuten përmes një stili jetese të shëndetshëm.
Aktiviteti fizik: një strategji e thjeshtë dhe efektive
Hulumtimi i fundit, i udhëhequr nga Audrey M. Collins, PhD, në Institutin e Kërkimeve AdventHealth në Florida, analizoi të dhënat nga 585 të moshuar të moshës 65–80 vjeç. Studiuesit shqyrtuan sesi ndarja e kohës së përditshme mes gjumit, qëndrimit ulur dhe aktiviteteve fizike lidhej me performancën njohëse.
Rezultatet treguan se ata që përfshinin aktivitet fizik të moderuar deri në të fuqishëm – si ecje e shpejtë, vrap, çiklizëm, not apo vallëzim – kishin funksione njohëse dukshëm më të mira:
- Shpejtësi më të lartë të përpunimit të informacionit
- Kujtesë pune më të mirë (kujtesë afatshkurtër)
- Funksion ekzekutiv më të zhvilluar (planifikim, përqendrim, vendimmarrje)
“Studimi ynë tregon se mënyra se si përdorim kohën gjatë ditës ka ndikim specifik në funksione të ndryshme të trurit,” shpjegon Collins. Madje, përfitimet më të mëdha u vunë re te ata që më parë nuk kryenin asnjë aktivitet fizik dhe kaluan në vetëm 5 minuta në ditë aktivitet të moderuar ose të fuqishëm.
Edhe pak është shumë: rëndësia e 5 minutave
Ky zbulim është veçanërisht i rëndësishëm për njerëzit që ndihen të mbingarkuar ose nuk kanë mundësi për seanca të gjata ushtrimesh. “Edhe shpërthimet e shkurtra të ushtrimeve të fuqishme janë të mjaftueshme për të gjeneruar përfitime për trurin,” thekson Dr. Gary Small, një ekspert i njohur në fushën e psikiatrisë dhe shëndetit të trurit.
Ai shton se ushtrimet aerobike si vrapi apo ecja e shpejtë ndihmojnë në qarkullimin më të mirë të oksigjenit dhe ushqyesve në tru, rrisin prodhimin e proteinës BDNF (e rëndësishme për komunikimin ndërmjet qelizave nervore), dhe përmirësojnë funksionin e hipokampusit – qendra e kujtesës në tru.
Kufizimet fizike dhe sfidat
Megjithatë, jo të gjithë të moshuarit janë në gjendje të kryejnë ushtrime të fuqishme. Dr. Raphael Wald, një neuropsikolog në Florida, nënvizon nevojën për strategji alternative për ata me lëvizshmëri të kufizuar, siç janë ata që vuajnë nga artriti apo dhimbjet kronike. “Është jetike të eksplorojmë motivimin dhe mënyrat për t’u angazhuar në aktivitet fizik të përshtatshëm për çdo individ,” thekson ai.
Përfundime dhe rrugët përpara
Studimi i Collins dhe kolegëve të saj përforcon bindjen se aktiviteti fizik është një mjet i fuqishëm për të ruajtur shëndetin e trurit dhe për të luftuar rënien njohëse që shoqëron plakjen. Duke marrë parasysh rezultatet premtuese, studiuesit planifikojnë kërkime të mëtejshme për të kuptuar më thellë marrëdhëniet midis mënyrës së përdorimit të kohës dhe funksionit të trurit, si dhe për të krijuar udhëzime praktike për parandalimin e demencës.
Në fund të ditës, nuk është e nevojshme të bëheni atlet për të mbrojtur trurin tuaj. Mjafton të lëvizni – edhe vetëm për 5 minuta në ditë. Truri juaj do t’ju falënderojë.
