Stadifikimi i kancerit të gjirit: Çfarë do të thotë secila fazë dhe si ndikon në trajtim?

Kanceri i gjirit është një nga sëmundjet më të diagnostikuara te gratë në mbarë botën. Përcaktimi i fazës së kancerit të gjirit në momentin e diagnozës është një hap thelbësor në procesin e trajtimit dhe parashikimit të rrjedhës së sëmundjes. Ai ndihmon mjekët të zgjedhin qasjen më të përshtatshme terapeutike dhe ofron një kuadër më të qartë për të kuptuar se sa i avancuar është kanceri në trupin e pacientit.

Si përcaktohet faza e kancerit të gjirit?

Mjekët përdorin sistemin TNM, i zhvilluar nga Komiteti i Përbashkët Amerikan për Kancerin, për të përshkruar në mënyrë të detajuar shkallën e përhapjes së sëmundjes:

• T (Tumori) – tregon madhësinë dhe vendndodhjen e tumorit fillestar.
• N (Nyjet limfatike) – përcakton nëse kanceri është përhapur në nyjet limfatike pranë gjirit.
• M (Metastaza) – tregon nëse kanceri është përhapur në pjesë të tjera të trupit.

Që nga viti 2018, ky sistem është zgjeruar për të përfshirë edhe biomarkues që ndikojnë në sjelljen e kancerit dhe në zgjedhjen e trajtimit:

• Statusi i receptorëve hormonalë (ER/PR)
• Statusi HER2
• Grada histologjike e tumorit
• Testi Oncotype DX, që vlerëson rrezikun e rikthimit të kancerit dhe ndihmon në vendimin për kimioterapi.

Pasi analizohen të gjithë këta faktorë, kanceri klasifikohet në një nga pesë fazat: nga faza 0 deri në fazën 4.

Faza 0: Karcinoma duktale in situ (DCIS)

Faza 0 është një kancer jo-invaziv. Qelizat kancerogjene gjenden në kanalet e qumështit të gjirit por nuk janë përhapur në indet përreth. Në këtë fazë, kanceri zakonisht nuk paraqet rrezik të menjëhershëm, por kërkon trajtim për të parandaluar progresin.

Faza 1: Fillimi i kancerit invaziv

Faza 1 përfaqëson stadin më të hershëm të kancerit invaziv dhe ndahet në:

• Faza 1A: Tumori është ≤2 cm dhe nuk është përhapur në nyje limfatike.
• Faza 1B: Mund të mos ketë tumor në gji ose të jetë shumë i vogël, por gjenden qeliza kancerogjene në nyjet limfatike aty pranë.

Faza 2: Kanceri është më i avancuar, por ende i lokalizuar

Ndahet në:

• Faza 2A: Tumori është ≤2 cm, por kanceri është përhapur në 1–3 nyje limfatike, ose është 2–5 cm por pa përhapje në nyje.
• Faza 2B: Tumori është 2–5 cm dhe ka përhapje në nyje limfatike, ose është >5 cm por pa përhapje.

Faza 3: Kancer i avancuar lokalisht

Kjo fazë përfshin përhapje të konsiderueshme në nyjet limfatike dhe/ose muret e kraharorit dhe ndahet në tre nënfazë:

• Faza 3A: Tumori mund të mos jetë i dukshëm ose të jetë i madh dhe i përhapur në 4–9 nyje limfatike.
• Faza 3B: Tumori është përhapur në lëkurën e gjirit dhe/ose murin e kraharorit, me përfshirje të nyjeve limfatike.
• Faza 3C: Tumori ka përfshirë 10 ose më shumë nyje limfatike dhe ndonjëherë edhe ato që ndodhen rreth klavikulës.

Faza 4: Kanceri metastatik

Faza 4 përfaqëson kancerin e gjirit që është përhapur në pjesë të largëta të trupit, përfshirë:

• Kockat (më e zakonshmja)
• Mushkëritë
• Mëlçia
• Truri

Ky është një kancer që nuk mund të shërohet plotësisht, por mund të kontrollohet për periudha të gjata me terapi të avancuar.

Simptomat e mundshme të kancerit të gjirit

Simptomat mund të ndryshojnë në varësi të fazës dhe individit. Disa nga shenjat më të zakonshme përfshijnë:

• Gungë e padhimbshme në gji
• Fryrje ose enjtje e pjesëve të gjirit
• Ndryshime në lëkurë si gropëzime, skuqje, luspa ose trashje
• Rrjedhje nga thithkat (me ose pa gjak)
• Dhimbje në gji ose thithka
• Thithka që kthehet nga brenda
• Nyje limfatike të fryra nën sqetull ose afër klavikulës

Perspektiva dhe statistikat e mbijetesës

Sipas të dhënave të SEER (National Cancer Institute), shkalla e mbijetesës 5-vjeçare për kancerin e gjirit ndryshon në varësi të përhapjes së sëmundjes:

Këto statistika tregojnë përparimin e madh në diagnostikimin dhe trajtimin e kancerit të gjirit, por nuk duhet të zëvendësojnë vlerësimin individual nga ekipi mjekësor.

Diskutimi me mjekun është thelbësor

Çdo rast kanceri është unik. Faktorët si mosha, gjendja e përgjithshme shëndetësore, lloji i qelizave tumorale, biomarkuesit, dhe reagimi ndaj trajtimit luajnë rol të madh në përcaktimin e trajtimit dhe prognozës.

Prandaj, është thelbësore që pacientët të diskutojnë hapur me ekipin e tyre mjekësor për të kuptuar çfarë do të thotë faza e kancerit të tyre dhe si ndikon ajo në trajtimin dhe perspektivën e tyre.

Përfundim

Stadifikimi i kancerit të gjirit është një proces kompleks por jetik në trajtimin e kësaj sëmundjeje. Ai ndihmon në drejtimin e terapisë së duhur dhe në vlerësimin e mundësive për shërim ose kontroll afatgjatë të sëmundjes. Me përparimet e vazhdueshme në mjekësi, shumë gra dhe burra me kancer të gjirit jetojnë jetë të gjata dhe aktive, edhe kur përballen me forma të avancuara të sëmundjes.

Ky artikull është vetëm për qëllime informuese dhe nuk zëvendëson këshillën profesionale mjekësore.