Shkencëtarët po zhvillojnë vaksinën e parë në botë për të parandaluar kancerin ovarian
Shkencëtarët në Mbretërinë e Bashkuar po zhvillojnë vaksinën e parë në botë për parandalimin e kancerit të vezoreve. Vaksinat janë ende në fazat e hershme të zhvillimit, por nëse testet rezultojnë të suksesshme, ato mund të ndihmojnë në parandalimin e një prej formave më të zakonshme të kancerit tek gratë.
Shkencëtarët në Universitetin e Oksfordit po punojnë për vaksinën e parë në botë kundër kancerit të vezoreve, me qëllim parandalimin e kësaj sëmundjeje që vret afërsisht 26,000 gra çdo vit në Bashkimin Evropian.
Vaksina, e quajtur OvarianVax, do të trajnojë sistemin imunitar të njohë dhe të luftojë fazat më të hershme të kancerit të vezoreve, një nga format më të zakonshme të kancerit tek gratë, i cili shpesh nuk zbulohet deri në një fazë të vonë kur është më e vështirë për t’u trajtuar.
Vaksina do të synojë gratë me mutacione gjenetike që mund të rrisin rrezikun e kancerit të vezoreve. Disa gra me këto mutacione zgjedhin operacionin për të hequr vezoret dhe tubat fallopiane për të parandaluar kancerin, megjithëse kjo i bën ato të pamundura për të pasur fëmijë. “Na duhen strategji më të mira për të parandaluar kancerin e vezoreve,” tha në një deklaratë Dr. Ahmed Ahmed, një onkolog gjinekologjik në Oksford dhe udhëheqës i projektit OvarianVax.
“Mësimi i sistemit imunitar për të njohur shenjat më të hershme të kancerit është një sfidë e vështirë,” shtoi ai. “Por tani kemi mjete shumë të sofistikuara, të cilat na japin njohuri të vërteta se si sistemi imunitar njeh kancerin e vezoreve.”
Ekipi i Ahmed-it do të përpiqet të përcaktojë se sa mirë e njeh sistemi imunitar proteina të ndryshme në sipërfaqen e qelizave të kancerit të vezoreve dhe do të kryejë teste laboratorike për të matur sa efektivisht vaksina mund të shkatërrojë organoidet, të cilat janë modele të vogla kanceroze të rritura nga indi i tumorit marrë nga pacientët. Nëse këto teste të hershme janë të suksesshme, studiuesit do të vazhdojnë me prova klinike për të testuar se sa mirë funksionon vaksina tek njerëzit.
Projekti mund të çojë në “zbulime thelbësore në laborator që do të realizojnë ambiciet tona për të përmirësuar mbijetesën nga kanceri i vezoreve,” tha Michelle Mitchell, drejtoresha ekzekutive e organizatës jofitimprurëse Cancer Research UK, në një deklaratë.
Cancer Research UK do të financojë kërkimet për OvarianVax me deri në 600,000 £ (719,960 €) dhe paralajmëroi se mund të duhen ende “shumë vite” përpara se vaksinat të jenë të disponueshme për pacientët.
Më shumë vaksina kundër kancerit po vijnë
Vaksinat për të parandaluar forma të tjera të kancerit gjithashtu mund të arrijnë te pacientët në vitet e ardhshme.
Për shembull, në mars, shkencëtarët e Oksfordit njoftuan se po punonin për një vaksinë për kancerin e mushkërive, duke përdorur teknologji të ngjashme me atë të zhvilluar për vaksinën e tyre kundër COVID-19 në bashkëpunim me kompaninë farmaceutike AstraZeneca.
Ndërkohë, vaksina kundër papillomavirusit njerëzor (HPV) mund të eliminojë pothuajse plotësisht kancerin e qafës së mitrës në gjeneratën e ardhshme. Që nga fillimi i fushatës së imunizimit kundër HPV-së në Skoci në vitin 2008, për shembull, nuk ka pasur asnjë rast të kancerit të qafës së mitrës tek gratë që janë vaksinuar plotësisht në moshën 12 ose 13 vjeçare.
Vaksina gjithashtu mund të jetë në dispozicion për trajtimin e personave që tashmë kanë kancer. Shërbimi Kombëtar Shëndetësor i Mbretërisë së Bashkuar (NHS) po zhvillon një provë klinike për të testuar vaksinat e personalizuara që synojnë mutacionet specifike të mijëra pacientëve me kancer.
Për atë studim, pacientët u nënshtrohen një operacioni për heqjen e tumoreve të tyre përpara se të marrin një vaksinë të personalizuar që studiuesit shpresojnë se do të shkaktojë një përgjigje imunitare për të njohur dhe shkatërruar çdo qelizë kancerore të mbetur.
