OBSH: Rritja e taksave mbi cigaret do të shpëtonte 281,000 fëmijë në vendet e varfra

Një analizë e re ka zbuluar se më shumë se 281,000 vdekje të fëmijëve nën moshën pesë vjeç mund të ishin shmangur brenda një viti të vetëm në vendet me të ardhura të ulëta, nëse këto vende do të kishin zbatuar një taksë më të lartë mbi cigaret. Sipas të dhënave të publikuara në revistën The Lancet Public Health, rritja e normës së taksimit të cigareve në 75% të çmimit të tyre me pakicë – siç rekomandon Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) – mund të kishte një ndikim të drejtpërdrejtë në mbrojtjen e shëndetit të fëmijëve më të vegjël.

Fëmijët nga familjet më të varfra do të përfitonin më së shumti nga ky ndryshim, pasi janë më të ekspozuar ndaj rrezikut të tymit të dorës së dytë – një faktor i njohur që përkeqëson astmën, dëmton funksionin e mushkërive, rrit rrezikun për sindromën e vdekjes së papritur të foshnjave (SIDS), si dhe ndikon negativisht që para lindjes, duke rritur gjasat për lindje të parakohshme dhe peshë të ulët të lindjes.

“Rruga nga taksimi i duhanit deri te shëndeti i fëmijëve është një gjë komplekse,” tha Márta Radó, autorja kryesore e studimit dhe asistente profesoreshë në Institutin Karolinska në Suedi. “Por gjetjet tregojnë se kjo mund të mbrojë fëmijët, veçanërisht fëmijët më të prekshëm.”

Në mënyrë të veçantë, analiza tregon se rritja e taksave do të kishte ndikim më të madh tek familjet me të ardhura më të ulëta, duke reduktuar pabarazitë shëndetësore në lidhje me vdekshmërinë e fëmijëve të lidhur me ekspozimin ndaj duhanit. Vetëm në vitin 2021, në 84 vendet që nuk kishin zbatuar taksimin e rekomanduar, mund të ishin shmangur rreth 70,000 vdekje të fëmijëve në familjet më të varfra dhe mbi 36,000 në ato më të pasura.

Megjithatë, përkundër rekomandimeve të OBSH-së, deri në vitin 2020 vetëm 10 nga 94 vendet e përfshira në studim kishin rritur taksat e cigareve në nivelin 75%.

Dr. Andrew Agbaje, profesor i asociuar në Universitetin e Finlandës Lindore, theksoi se pavarësisht ndikimit të mundshëm të rritjes së taksave, faktorë të tjerë si sëmundjet infektive mbeten shkaktarët kryesorë të vdekshmërisë në vendet me të ardhura të ulëta. “Është lajm i mirë që rritja e taksave mund të ketë një farë efekti, por nuk është shkopi magjik për të zgjidhur të gjitha problemet,” tha ai.

Gjithsesi, studime të mëparshme kanë treguar një lidhje të qartë midis rritjes së çmimit të cigareve dhe uljes së vdekshmërisë foshnjore – si në nivel global, ashtu edhe konkretisht në vendet e Bashkimit Evropian. Çmimet më të larta të cigareve kanë rezultuar në rritjen e mbijetesës së foshnjave pas ditëlindjes së tyre të parë.

Agbaje shton se përveç frenimit të ekspozimit të hershëm ndaj tymit, është thelbësore që të vendosen masa për të parandaluar që fëmijët të fillojnë vetë pirjen e duhanit në të ardhmen. “Nëse ia dalim [në rritjen e taksave], a kemi mekanizma të mjaftueshëm për të parandaluar që fëmijët të fillojnë përfundimisht duhanin? Përndryshe, kjo do të zhbëjë dëmin që po përpiqemi të parandalojmë që në fillim,” përfundoi ai.