Kimikatet në plastikë të lidhura me mbi 350,000 vdekje nga sëmundjet kardiovaskulare

Një studim i fundit i publikuar në revistën eBioMedicine ka zbuluar se ftalatet—kimikate të zakonshme në paketimet ushqimore, plastikë, locione dhe shampo—janë të lidhura me mbi 350,000 vdekje të lidhura me sëmundjet kardiovaskulare në mbarë botën në vitin 2018.

Këto substanca, të njohura si ndërprerës endokrinë, mund të ndërhyjnë në funksionet hormonale dhe janë të lidhura me probleme të ndryshme shëndetësore, përfshirë sëmundjet e zemrës, obezitetin, problemet e fertilitetit dhe ADHD.

Rreth 75% e këtyre vdekjeve ndodhën në rajone si Azia, Lindja e Mesme dhe Paqësori, duke theksuar ndikimin disproporcional në vendet në zhvillim. Studimi zbuloi se ftalatet kontribuan në 13% të vdekjeve nga sëmundjet kardiovaskulare globalisht tek të rriturit e moshës 55 deri në 64 vjeç, ndërsa në SHBA kjo shifër ishte rreth 10%.

Ftalatet janë kimikate që shtohen në plastikë për ta bërë atë më të shtrirë, të butë ose fleksibël. Në locione, shampo dhe parfume, ftalatet mund të përdoren për të ruajtur aromat. Por këto kimikate—të cilat janë aq të zakonshme sa disa studiues i quajnë “kimikate kudo”—kanë tërhequr shqetësim të gjerë nga shkencëtarët. Në studime epidemiologjike, ftalatet janë të lidhura me probleme të fertilitetit mashkullor, sëmundje të zemrës, obezitet dhe ADHD. SHBA lejon përdorimin e nëntë llojeve të ftalateve në paketimet ushqimore. Ato janë një shembull i asaj që shkencëtarët e quajnë “kimikate që ndërhyjnë në sistemin endokrin”, të cilat mund të ndryshojnë hormonet në trup, duke shkaktuar probleme të shumta shëndetësore.

Studiuesit vunë re se ftalatet mund të përkeqësojnë faktorë të tjerë rreziku si obeziteti dhe presioni i lartë i gjakut. Pavarësisht kundërshtimeve nga industria dhe pretendimeve se provat janë të paqarta, shkencëtarët mbështesin rregullimin më të madh dhe transparencën në lidhje me aditivët kimikë në plastikë. Studime shtesë kanë treguar një lidhje midis mikroplastikave—të cilat shpesh mbartin ftalate—dhe rritjes së rrezikut për ngjarje kardiovaskulare, duke theksuar urgjencën për kërkime dhe ndryshime në politika.

Ky problem përkeqësohet nga dërgimi i mbetjeve plastike në vendet me të ardhura të ulëta, duke ngritur shqetësime për drejtësinë mjedisore.