Kimikate toksike mbi nivelet e sigurta gjenden në mbathjet e grave, sipas testeve laboratorike

Të brendshmet e grave mund të përmbajnë nivele të rrezikshme të kimikateve që prishin sistemin hormonal, sipas testeve laboratorike nga organizatat mbrojtëse të konsumatorëve në Hungari, Austri, Slloveni dhe Republikë Çeke.

Grupi, i cili përfshinte edhe grupin çek për avokimin e mjedisit Arnika, kërkoi për bisfenole, të cilat janë kimikate sintetike që përdoren për prodhimin e plastikës dhe që mund të dëmtojnë shëndetin e njeriut.

Forma më e zakonshme është bisfenoli A, i cili klasifikohet si kimikat i rrezikshëm në Bashkimin Evropian dhe përdoret kryesisht në prodhimin industrial, për shembull në paketimin e ushqimit, enët e magazinimit, pajisjet mjekësore, letër, bojra dhe tekstile.

Bisfenolet janë gjetur gjithashtu në materiale sintetike veshjesh, duke bërë që grupi të testonte 166 lloje të të brendshmeve për gra nga Hungaria, Austria dhe Sllovenia për praninë e tyre.

Ata zbuluan se 30 për qind e mostrave të të brendshmeve përmbanin një formë të bisfenoleve, ndërsa 10 për qind kishin nivele të bisfenoleve më të larta se çfarë rregullatorët thonë se është e sigurt për shëndetin e njeriut.

Është për t’u theksuar se nivelet e bisfenoleve ishin më të larta në “produktet nga markat e njohura” sesa në të brendshmet më të lira. Të brendshmet prej pambuku ishin gjithashtu të pamundura të përmbanin bisfenole, pavarësisht markës.

“Edhe pse produktet prej pambuku janë të disponueshme për gratë, kërkimi ynë fillestar në treg tregoi se shumica e të brendshmeve të grave janë bërë nga materiale sintetike,” tha Júlia Dénes, një kimiste në Shoqatën Hungareze të Konsumatorëve të Ndërgjegjshëm, në një deklaratë.

“Kjo nënkupton menjëherë një rrezik më të madh të ekspozimit ndaj bisfenoleve.”

Rregullimi ‘mbetet pas provave shkencore’
Sipas Agjencisë Evropiane të Mjedisit, bisfenoli A mund të ndikojë në pjellorinë e njerëzve, të shkaktojë dëme në sy, të irritojë mushkëritë, të çojë në reagime alergjike të lëkurës, të prishë sistemin hormonal dhe të ndikojë në funksionin kognitiv dhe metabolizmin.

Ekspozimi më i madh është përmes ushqimit dhe pijeve, por gjithashtu është e mundur që njerëzit të thithin kimikatin përmes lëkurës.

Vitin e kaluar, testet laboratorike të financuara nga BE zbuluan bisfenol A në 92 për qind të urinës së njerëzve në 11 vende evropiane, dhe në shumë raste mbi kufijtë e sigurisë evropiane.

Substanca tashmë është ndaluar në disa produkte, si p.sh. shishet e foshnjave dhe paketimet e ushqimit për fëmijët e vegjël, dhe është kufizuar në të tjera, si lodrat për fëmijë.

Në qershor, vendet evropiane mbështetën një plan për të ndaluar bisfenol A në paketimet e ushqimit dhe pijeve në të gjithë BE-në.

Bazuar në rezultatet e reja, Arnika tha se bisfenolet dhe substancat e tjera që mund të ndikojnë në shëndetin e njerëzve duhet të ndalohen në të gjitha produktet e konsumit.

“Fatkeqësisht, prodhuesit po zëvendësojnë [bisfenolin A] me lloje të tjera bisfenolesh, të cilat mund të paraqesin rreziqe të ngjashme shëndetësore [dhe] nuk janë ende të ndaluara,” tha Karolina Brabcova, menaxhere e fushatave të konsumatorëve në programin për toksike dhe mbetje të Arnika-s, në një deklaratë.

“Aksioni rregullator është qartësisht prapa provave shkencore,” shtoi ajo.