Kimikate që lidhen me kancerin e gjirit janë zbuluar në ambalazhet e ushqimeve: Këshilla sigurie nga ekspertët

• Kanceri i gjirit, tipi më i zakonshëm i kancerit te gratë, prek rreth 13% të grave në një moment të jetës së tyre.
• Në Shtetet e Bashkuara, megjithëse numri i vdekjeve nga kanceri i gjirit po bie, incidenca e sëmundjes po rritet, veçanërisht te gratë më të reja, dhe ekspertët nuk janë të sigurt pse.
• Një studim i ri mund të sugjerojë një shpjegim të mundshëm — kimikatet që transferohen nga paketimi në ushqimin tonë.
• Studimi identifikoi 189 kimikate në paketimet ushqimore që janë të mundshëm kancerogjenë të gjirit — substanca që mund të rrisin gjasat për zhvillimin e kancerit të gjirit.

Sipas Shoqatës Amerikane të Kancerit, rreziku gjatë gjithë jetës për të zhvilluar ndonjë formë kanceri është 41.6% për burrat dhe 39.6% për gratë. Për gratë, forma më e zakonshme është kanceri i gjirit, që ka gjasa të prekë një në tetë gra në një moment të jetës së tyre.

Një studim i ri nga Shoqata Amerikane e Kancerit ka treguar se vdekjet nga kanceri i gjirit kanë rënë me 44% që nga viti 1989, kryesisht për shkak të rritjes së skriningut dhe përmirësimit të trajtimeve. Megjithatë, paralajmëron për një rritje të vazhdueshme të rasteve të kancerit të gjirit çdo vit, veçanërisht tek gratë më të reja. Arsyet për këto rritje mbeten të paqarta.

Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) deklarojnë se rreziku për të zhvilluar kancer të gjirit ndikohet nga shumë faktorë. Faktorët që lidhen me një rritje të rrezikut përfshijnë:

• Qenia femër — gratë janë shumë më të predispozuara për të zhvilluar kancer gjiri se burrat.
• Plakja — shumica e rasteve të kancerit të gjirit diagnostikohen tek gratë mbi 50 vjeç.
• Gjenetika — mutacione të caktuara gjenetike mund të rrisin rrezikun e kancerit të gjirit.
• Gjoksi me dendësi të lartë.
• Ekspozimi ndaj substancave kancerogjene.

Megjithatë, këto gjëra mund të ulin rrezikun e kancerit të gjirit:

• Aktiviteti fizik i rregullt.
• Mbajtja e një peshe të shëndetshme, veçanërisht pas menopauzës.
• Të pasurit fëmijë, sidomos para moshës 30 vjeç dhe ushqyerja e tyre me gji.
• Përdorimi i moderuar i alkoolit.

Tani, një studim mund të ofrojë një shpjegim për rritjen e rasteve të kancerit të gjirit. Studimi, i realizuar nga Fondacioni i Forumit për Paketimin e Ushqimeve në Zvicër dhe botuar në “Frontiers in Toxicology”, identifikoi 189 kancerogjenë të mundshëm në materialet e zakonshme të paketimit të ushqimit, nga të cilët 76 mund të kalojnë nga ambalazhi në ushqim.

Kjo mund të duket shqetësuese, por Ben Atkinson, kreu i komunikimit për kërkime në Breast Cancer Now, i cili nuk ishte pjesë e studimit, siguroi se: “Ndërsa ky studim sugjeron që në paketimin e ushqimit mund të gjenden kimikate potencialisht të dëmshme, nuk ka prova të qarta që lidhin këto kimikate me kancerin e gjirit.”

Pra, megjithëse është e mundur që të ketë një lidhje midis kancerogjenëve të mundshëm në paketimin e ushqimit dhe rritjes së incidencës së kancerit të gjirit, ende nuk ka prova të forta për të provuar këtë lidhje.

Atkinson theksoi mënyra të tjera për të reduktuar rrezikun e kancerit të gjirit, duke mbështetur këshillat nga CDC:

“Ajo që dimë me siguri është se mbajtja e një peshe të shëndetshme, kufizimi i sasisë së alkoolit që pini dhe të qenit fizikisht aktiv mund të ndihmojnë në uljen e rrezikut për zhvillimin e kancerit të gjirit, dhe madje edhe ndryshimet e vogla janë një fillim i mirë.”

Si mund të kalojnë kancerogjenët në ushqim?

Ushqimi, nga burimi deri në tryezë, bie në kontakt me shumë materiale, duke përfshirë pajisjet e përpunimit, paketimin dhe enët e gatimit. Në SHBA, Bashkimin Evropian dhe vende të tjera, këto materiale janë të rregulluara. Por, në çdo fazë të udhëtimit të ushqimit, substanca të ndryshme mund të migrojnë në ushqim dhe disa prej tyre mund të jenë potencialisht të rrezikshme për shëndetin.

Nga 189 kimikatet e paketimit të identifikuara, 30 prej tyre janë treguar se shkaktojnë kancer tek minjtë, 67 janë gjetur të jenë gjenotoksike, dhe pjesa tjetër mund të ndërhyjnë në sistemin endokrin.

Llojet e ndryshme të paketimit përmbajnë numra të ndryshëm kancerogjenësh të mundshëm. Plastika përmban më shumë, me studimin që gjeti 143 kimikate në plastikat e paketimit të ushqimit, ndërsa letra dhe kartoni përmbanin 89, dhe vetëm qelqi nuk kishte substanca që mund të shkaktojnë kancer.

Edhe pse jo të gjitha kimikatet mund të kalojnë nga ambalazhi në ushqim, studimi zbuloi se 61 prej tyre (80%) kanë kaluar nga plastika, 23 (30%) nga materiale të papërcaktuara, 21 (28%) nga letra dhe kartoni, 8 (11%) nga metalet, dhe 6 (8%) nga materiale të përziera.

Jagdish Khubchandani, profesor i shëndetit publik në Universitetin e Shtetit të New Mexico-s, shprehu shqetësim për këto gjetje, duke thënë se: “Artikujt e analizuar në këtë studim vijnë nga rajone me rregullore të arsyeshme. Megjithatë, më shumë se njëqind kancerogjenë potencialë u identifikuan në ambalazhet e ushqimit. Një mund të imagjinojë se çfarë ndodh në tregjet që nuk janë mirë të rregulluara.”

Si të zvogëloni ekspozimin ndaj kancerogjenëve të mundshëm

Khubchandani sugjeron rritjen e ndërgjegjësimit për kimikatet potencialisht të dëmshme në ambalazhet plastike dhe ndryshime në politikat për të siguruar rregullimin e plotë të materialeve të paketimit në mbarë botën.

Ai rekomandon disa mënyra të thjeshta për të reduktuar ekspozimin ndaj këtyre kimikateve, si p.sh.:

• Pini ujë nga rubineti në vend të ujit në shishe — përdorni një filtër uji nëse është e mundur.
• Shmangni ngrohjen e ushqimeve në paketimin plastik, si p.sh. në mikrovalë.
• Mos ruani ushqime në paketim plastik — kalojini ato në enë prej qelqi.