Eritema multiforme: Diagnostifikimi dhe trajtimi
Çfarë është Eritema Multiforme?
Eritema multiforme është një gjendje inflamatore e lëkurës dhe mukozave e ndërmjetësuar nga sistemi imunitar, që zakonisht shfaqet në mënyrë të papritur dhe vetë-limitohet. Ajo njihet për prezencën e lezioneve karakteristike në formë “shënjestre”, të cilat zhvillohen simetrikisht në duar, këmbë dhe pjesë të tjera të trupit. Në format më të rënda, përfshihet edhe mukoza e gojës, organeve gjenitale apo, më rrallë, syve.
Kush preket dhe pse ndodh?
Gjendja prek më pak se 1% të popullsisë dhe është më e zakonshme tek të rinjtë nga mosha 20 deri në 40 vjeç, me një prevalencë disi më të lartë te meshkujt. Shkaku kryesor është infeksioni me virusin herpes simpleks (HSV), sidomos tipi 1, ndonëse edhe faktorë të tjerë si ilaçet, vaksinat apo infeksione të tjera mund të jenë nxitës. Në disa raste, faktori shkaktar mbetet i panjohur.
Si duket në praktikë?
Pacientët mund të ndiejnë lodhje, dhimbje muskujsh ose ethe përpara shfaqjes së lezioneve. Fillimisht, ato duken si papula të rrumbullakëta dhe më pas zhvillohen në unaza koncentrike me ngjyra të ndryshme – një qendër e errët, një zonë e zbehtë në mes dhe një buzë të kuqe në skaj. Kur përfshihet mukoza, mund të shfaqen flluska të dhimbshme që shpërthejnë dhe formojnë plagë sipërfaqësore.
Si diagnostikohet?
Diagnoza bazohet në shenjat klinike dhe historikun e pacientit. Në raste të paqarta, mund të kërkohen analiza gjaku, biopsi e lëkurës apo testime për infeksione virale. Në format e përsëritura, testimi për virusin herpes është i domosdoshëm.
Cilat janë rreziqet?
Megjithëse shumica e lezioneve zhduken pa lënë shenja, mund të mbetet hiperpigmentim për disa muaj. Nëse përfshihet syri, mund të ndodhin ndërlikime serioze si keratiti apo dëmtimi i përhershëm i shikimit.
Trajtimi dhe kujdesi
Eritema multiforme zakonisht nuk kërkon trajtim të veçantë, përveç në rastet kur është e dhimbshme ose përfshin mukozën. Mund të përdoren antihistaminikë dhe kremra steroidë për lehtësimin e simptomave të lëkurës, apo shpëlarje orale për plagët në gojë. Në raste më të rënda, mund të përdoret kortizon oral ose trajtim spitalor. Pacientët me formë të përsëritur mund të përfitojnë nga terapia antivirale afatgjatë me aciklovir.
Prognoza
Në shumicën e rasteve, eritema multiforme ka një ecuri të mirë dhe kalon brenda katër javësh. Megjithatë, forma të përsëritura mund të kërkojnë trajtim më të gjatë dhe të kujdesshëm.
Këshillë: Në rast se vëreni lezione të pazakonta në formë shënjestre në lëkurë ose plagë të dhimbshme në gojë, kontaktoni mjekun tuaj për vlerësim. Diagnoza dhe ndërhyrja e hershme janë çelësi për një trajtim të suksesshëm.
Dëshiron të shtoj një seksion informues për lexuesit me këshilla praktike për parandalimin ose menaxhimin në shtëpi?
