Epiteliopatia: Shkaqet, simptomat, diagnoza dhe trajtimi

Epiteliopatia akute multifokale posteriore placoidale e pigmentit (APMPPE) është një sëmundje e rrallë inflamatore e fituar që prek epitelin e pigmentit të retinës (RPE). Kjo gjendje karakterizohet nga shfaqja e lezionëve të shumta me ngjyrë të verdhë-bardhë ose të çelët në retinë dhe shpesh prek njërin ose të dy sytë njëkohësisht.

Edhe pse APMPPE zakonisht është vetëkufizuese dhe shërohet pa nevojën për trajtim agresiv, procesi i shërimit mund të zgjasë disa javë deri në disa muaj, gjatë të cilëve pacienti mund të përjetojë një humbje të konsiderueshme, por zakonisht të përkohshme, të mprehtësisë vizuale.

Shkaqet dhe Mekanizmi i Sëmundjes

Shkaku i saktë i APMPPE nuk është plotësisht i kuptuar. Megjithatë, studimet klinike dhe përvoja e praktikës mjekësore sugjerojnë një lidhje të mundshme me infeksione virale ose reagime imunitare të mëparshme. Rreth një e treta e pacientëve raportojnë simptoma të ngjashme me gripin—si ethe, dhimbje koke, nyje limfatike të fryra dhe ndjesi të përgjithshme sëmundjeje—pak ditë ose javë para fillimit të humbjes së shikimit.

Mendohet se APMPPE shkaktohet nga një inflamacion i përkohshëm dhe akut në nivelin e epitelit të pigmentit të retinës dhe koriokapilarëve, ndoshta si pasojë e një reaksioni imunitar të mbindjeshëm ndaj një antigjeni të jashtëm. Ky inflamacion çon në ishemie dhe bllokim të arteriolave koroidale, gjë që nxit shfaqjen e lezionëve karakteristike në retinë.

Në disa raste, sëmundja është lidhur me vaksinimet (p.sh., kundër shytave, hepatitit B ose gripit të derrit), duke sugjeruar një përgjigje të mundshme autoimune.

Shenjat dhe Simptomat Klinike

Simptoma kryesore e epiteliopatisë është humbja e papritur dhe pa dhimbje e shikimit, zakonisht në të dy sytë, edhe pse mund të fillojë me vetëm një sy. Humbja vizuale mund të jetë e pjesshme ose e theksuar, dhe shpesh shoqërohet me simptoma të tjera okulare dhe sistemike:

• Lezione të shumta të bardha ose të verdha në retinë
• Fotopsi (shkëndija të dritës)
• Skotoma (humbje të pjesshme të fushës së shikimit)
• Metamorfopsi (shtrembërim i imazhit)
• Fotofobi (ndjeshmëri ndaj dritës)
• Konjuktivit
• Livedo reticularis (çrregullim vaskular i lëkurës)
• Eritemë nodosum
• Uveit bilateral

Në raste më të rralla, APMPPE mund të shoqërohet me shenja neurologjike si dobësi muskulare në gjymtyrë, afazi (vështirësi në të folur) apo simptoma të tjera që kërkojnë vlerësim të thelluar neurologjik.

Diagnoza dhe Diferencimi

Diagnoza e epiteliopatisë bëhet kryesisht në bazë të historikut mjekësor dhe ekzaminimit okulistik. Pamja karakteristike e lezionëve në retinë dhe lidhja me një episod të mëparshëm viral ose imunitar janë tregues kyç. Mjekët shpesh përdorin mjete të avancuara të imazherisë si OCT (Tomografia e Koherencës Optike) dhe angiografi fluoresceinike për të vizualizuar ndryshimet strukturore në retinë dhe për të përjashtuar sëmundje të tjera të ngjashme.

Trajtimi dhe Menaxhimi i APMPPE

Në shumicën e rasteve, APMPPE është një gjendje që zgjidhet spontanisht pa trajtim specifik. Rikuperimi i shikimit zakonisht ndodh brenda disa javëve deri në disa muaj, megjithatë, pacientët mund të përjetojnë shqetësime të përkohshme vizuale gjatë kësaj periudhe.

Trajtimi simptomatik dhe mbështetës është qasja më e zakonshme. Në rastet kur inflamacioni është më i rëndë, disa mjekë mund të rekomandojnë kortikosteroide orale për të reduktuar procesin inflamator.

Një rast i dokumentuar përmend përdorimin e një bllokuesi të TNF (faktorit të nekrozës tumorale) për trajtimin e APMPPE, por për shkak të mungesës së një grupi kontrolli, efektiviteti i këtij trajtimi mbetet i paqartë dhe nuk është standardizuar.

Prognoza dhe Komplikacionet e Mundshme

Për shumicën e pacientëve, prognoza është e favorshme. Pas zhdukjes së lezionëve, mprehtësia vizuale shpesh rikthehet në nivele të tilla si 20/20 ose 20/40. Megjithatë, në raste të rralla, disa pacientë mund të përjetojnë humbje të përhershme të shikimit ose simptoma okulare funksionale që zgjasin më shumë sesa pritej.

Gjithashtu, janë dokumentuar raste të epiteliopatisë kronike ose të përsëritur, që mund të tregojnë për një korioretinit placoid të vazhdueshëm – një çrregullim më kompleks me cikle të përsëritura të inflamacionit dhe dëmtimeve retinale.

Përfundim

Epiteliopatia akute multifokale posteriore placoidale e pigmentit është një çrregullim i rrallë dhe kompleks që kërkon kujdes dhe ndjekje të kujdesshme okulistike. Ndërsa shumica e rasteve përmirësohen pa ndërhyrje specifike, identifikimi i hershëm dhe monitorimi i kujdesshëm janë të rëndësishëm për të shmangur komplikime të mundshme dhe për të ruajtur shikimin.

Për çdo simptomë të papritur të humbjes së shikimit, është e rëndësishme të konsultoheni menjëherë me një specialist të syrit për të siguruar një diagnozë dhe menaxhim të duhur.