Ekinokokoza cistike: Simptomat, përhapja, diagnostifikimi dhe trajtimi

Ekinokokoza cistike, e njohur ndryshe si sëmundja hidatide, është një infeksion parazitar që shkaktohet nga larvat e krimbit të shiritit Echinococcus granulosus. Kjo sëmundje prek zakonisht mëlçinë dhe mushkëritë, ku krijohen ciste që rriten me kalimin e kohës dhe mund të mos japin asnjë shenjë për vite me radhë.

Si manifestohet sëmundja?

Në fazat fillestare, ekinokokoza shpesh kalon pa simptoma, për shkak të rritjes së ngadaltë të cisteve. Megjithatë, kur ato rriten, mund të shfaqin shenja si:

• Dhimbje në pjesën e sipërme të barkut ose në gjoks
• Të përziera dhe të vjella
• Kollë e vazhdueshme

Në raste të rënda, çarja e cisteve mund të shkaktojë reaksione alergjike të rrezikshme për jetën, madje edhe vdekje.

Si përhapet infeksioni?

Burimi kryesor i infeksionit janë qentë e infektuar me krimbin e shiritit. Ata përhapin vezët e parazitit në mjedis përmes jashtëqitjes. Njerëzit mund të infektohen në mënyra të ndryshme:

• Duke përkëdhelur qentë e infektuar dhe më pas duke prekur gojën apo ushqimin
• Duke konsumuar ujë, tokë ose perime të ndotura me vezët e krimbit
• Duke marrë kontakt të ngushtë me kafshë shtëpiake të infektuara, veçanërisht në zonat rurale

Vezët e Echinococcus granulosus janë jashtëzakonisht rezistente dhe mund të mbijetojnë edhe në kushte të ftohta e me borë.

Si diagnostikohet?

Ekinokokoza mund të zbulohet nëpërmjet:

• Ekzaminimeve me rreze X, MRI apo skanime të tjera imazherike, që ndihmojnë në identifikimin e cisteve
• Testeve të gjakut, që megjithëse nuk janë gjithmonë të sakta, mund të ndihmojnë në konfirmimin e infeksionit
• Biopsive apo analizave laboratorike pas ndërhyrjeve kirurgjikale

Trajtimi i sëmundjes

Tradicionalisht, trajtimi kryesor ka qenë kirurgjia për të hequr cistet. Sot, ekzistojnë alternativa më pak invazive, si:

• Terapia me ilaçe antiparazitare
• Procedura të aspirimit të cistit, që ndihmojnë në zbrazjen e tij pa nevojën e një operacioni të plotë

Edhe pas trajtimit, mund të kërkohet përdorimi i ilaçeve për të parandaluar rikthimin e cisteve.

Parandalimi: Mbrojtja nis nga higjiena

Për të shmangur infektimin me ekinokokozë cistike, është thelbësore të ndiqni këto masa parandaluese, sidomos në zonat ku krimbi është i përhapur:

• Lani duart me sapun pas kontaktit me kafshët dhe para ngrënies
• Edukoni fëmijët për rëndësinë e higjienës personale
• Mos lejoni qentë të hanë mish të papërpunuar ose të enden të lirë
• Mos i therni delet apo bagëtitë në shtëpi
• Lani mirë zarzavatet dhe frutat e mbledhura nga fusha

Kur të kërkoni ndihmë mjekësore?

Nëse keni qenë i ekspozuar ndaj rrezikut të infeksionit ose përjetoni simptoma të tilla si dhimbje barku, kollë apo nauze që zgjasin, është e rëndësishme të konsultoheni me mjekun. Diagnoza dhe trajtimi i hershëm mund të parandalojnë komplikacionet serioze që sjell kjo sëmundje.

Ekinokokoza cistike është një sëmundje serioze, por e parandalueshme. Kujdesi ndaj higjienës dhe trajtimi korrekt i kafshëve janë çelësi për të mbrojtur veten dhe familjen nga ky infeksion i rrezikshëm.