Distensioni i barkut: Shkaqet, diagnostikimi dhe si të trajtohet
Një nga shqetësimet më të zakonshme që njerëzit raportojnë në kabinetet mjekësore është fryrja e barkut, e njohur ndryshe si distension abdominal. Ky fenomen nuk është thjesht një ndjesi e përkohshme, por në shumë raste mund të sinjalizojë probleme më të thella shëndetësore. Në këtë artikull do të zbulojmë se çfarë është distensioni i barkut, cilat janë shkaqet e tij, si diagnostikohet dhe çfarë trajtimesh ekzistojnë.
Çfarë është distensioni i barkut?
Distensioni i barkut i referohet një barku që fryhet përtej përmasave të tij normale. Kjo mund të ndodhë për shkak të gazrave, lëngjeve, përmbajtjes tretëse, ose ndryshimeve strukturore në organet e brendshme. Mjekët e kategorizojnë këtë gjendje duke iu referuar “pesë f-ve”: gas (gazra), fetus (shtatzëni), feces (jashtëqitje), fluid (lëng) dhe fat (yndyrë).
Fryrja e barkut mund të jetë një dukuri e rastësishme ose kronike dhe shpeshherë e lidhur me sistemin tretës, por jo gjithmonë.
Shkaqet e distensionit të barkut
Shkaqet organike
Këto janë shkaqe që mund të diagnostikohen përmes analizave apo ekzaminimeve të drejtpërdrejta. Disa prej tyre përfshijnë:
- Shtatzënia dhe menstruacionet
- Shtim i papritur në peshë
- Bllokime në zorrë
- Gastropareza (paralizë e pjesshme e stomakut)
- Sëmundje si SIBO, celiakia, EPI dhe IBD
- Inflamacion i rreshtimit të barkut (peritonit)
- Asciti (lëngje në zgavrën abdominale)
- Hemorragji të brendshme apo rritje të organeve
Shkaqet funksionale
Këto janë më të vështira për t’u diagnostikuar sepse nuk lënë shenja të dukshme fizike:
- Gazra nga IBS apo intoleranca ushqimore
- Kapsllëku
- Mbajtje e urinës
- Çrregullime të tkurrjes së zorrëve
- Dobësi e muskujve të barkut (enteroptoza)
Si diagnostikohet një bark i fryrë?
Mjekët zakonisht fillojnë me një ekzaminim fizik dhe bisedë për simptomat. Vendndodhja e fryrjes ndihmon për të identifikuar se cilat organe mund të jenë të përfshira. Prekja e barkut dhe dëgjimi i tingujve të tij ndihmon në përcaktimin e pranisë së lëngjeve, gazrave apo lëndëve të ngurta.
Organet e barkut ndahen në:
- Organe të ngurta: si mëlçia, shpretka, veshkat etj., të cilat mund të zmadhohen për shkak të inflamacionit apo rritjeve.
- Organe të zbrazëta: si stomaku, zorra, fshikëza, të cilat fryhen vetëm nëse mbushen me gazra, lëngje ose përmbajtje tretëse.
Testet imazherike (si ultratingulli abdominal) përdoren për të konfirmuar diagnozën dhe për të përcaktuar shkakun e saktë.Si trajtohet distensioni i barkut?
Trajtimi varet nga shkaku. Nëse ka një shkak organik, si infeksion, tumor apo obstruksion, ai duhet trajtuar në mënyrë specifike. Në raste të tilla mund të nevojiten medikamente, ndërhyrje kirurgjikale ose trajtime të tjera specifike.
Për raste kronike apo funksionale, mund të rekomandohen:
- Diuretikë për të nxjerrë lëngjet
- Laksativë për kapsllëkun
- Qymyr aktiv për gazrat
- Ndryshime në dietë, probiotikë, ose enzima tretëse
- Ushtrime të barkut në rastin e dobësisë muskulore
Çfarë mund të bëni në shtëpi?
Nëse e njihni shkakun, parandalimi është më i lehtë. Këshilla të dobishme për të shmangur fryrjen e barkut përfshijnë:
- Identifikimi i ushqimeve që shkaktojnë fryrje dhe shmangia e tyre
- Të ngrënit më ngadalë dhe në porcione më të vogla
- Konsumi i rritur i ujit dhe fibrave
- Përdorimi i probiotikëve dhe enzimave para vakteve
Kur duhet të shqetësoheni?
Kontaktoni mjekun nëse:
- Fryrja vazhdon dhe përkeqësohet
- Shoqërohet me dhimbje të forta barku
- Ka simptoma si ethe, të vjella ose gjakderdhje
- Nuk dini shkakun dhe është problem i përsëritur
Në përfundim, fryrja e barkut mund të jetë një shqetësim i zakonshëm, por nuk duhet neglizhuar, veçanërisht nëse është e vazhdueshme ose shoqërohet me simptoma të tjera. Vëmendja ndaj trupit tuaj dhe konsultimi me profesionistët e shëndetit mund të bëjnë diferencën në mirëqenien tuaj.
