Cistet arahnoidale: Çfarë duhet të dini për këtë anomali të trurit dhe palcës kurrizore

Një ndër anomalitë më të zakonshme të sistemit nervor që mund të zbulohet rastësisht gjatë ekzaminimeve të kokës apo shpinës është cisti arahnoidal. Megjithëse shumica e tyre janë të padëmshëm, në disa raste mund të shkaktojnë probleme serioze. Ky artikull do t’ju ndihmojë të kuptoni më mirë natyrën e këtyre cisteve, simptomat, shkaqet dhe opsionet e trajtimit.

Çfarë është një cist arahnoidal?

Cisti arahnoidal është një qeskë jo kanceroze e mbushur me lëng që formohet në tru ose në palcën kurrizore. Kjo qeskë zhvillohet në membranën arahnoidale – një nga tre membranat që mbështjellin trurin dhe palcën kurrizore – e cila ka një pamje të ngjashme me rrjetën e merimangës, nga edhe rrjedh emri i saj.

Edhe pse nuk janë tumore dhe nuk janë kancerogjene, nëse cistet rriten dhe ushtrojnë presion në strukturat përreth, ato mund të shkaktojnë dëmtime neurologjike dhe probleme me lëvizjen.

Sa janë të zakonshme?

Cistet arahnoidale janë lloji më i zakonshëm i cisteve në tru dhe mund të shfaqen në çdo moshë, por janë më të zakonshëm tek fëmijët. Statistikat tregojnë se meshkujt kanë katër herë më shumë gjasa të zhvillojnë një cist arahnoidal sesa femrat. Në shumë raste, ato zbulohen rastësisht gjatë skanimeve për çështje të tjera shëndetësore, gjë që e vështirëson përcaktimin e përhapjes së saktë të tyre në popullatë.

Ku shfaqen zakonisht?

Cistet arahnoidale zakonisht zhvillohen në tru (intrakranial) dhe më rrallë në palcën kurrizore (cistet arahnoidale kurrizore). Ato formohen shpesh në:

• Rajonin e fosës së mesme – përpara veshëve;
• Rajonin suprasellar – pas syve;
• Fosën e pasme – në bazën e kafkës;
• Palcën kurrizore – ku mund të shkaktojnë simptoma në gjymtyrë ose shtyllën kurrizore.

Simptomat: Kur duhet të shqetësoheni?

Në shumicën e rasteve, cistet arahnoidale nuk shkaktojnë simptoma. Megjithatë, kur ato shfaqen, simptomat varen nga vendndodhja, madhësia e cistit dhe presioni që ushtrojnë mbi strukturat përreth.

Simptomat më të zakonshme përfshijnë:

• Dhimbje koke të përsëritura;
• Marramendje dhe vertigo;
• Të përziera dhe të vjella;
• Konvulsione;
• Probleme me shikimin, dëgjimin dhe ekuilibrin;
• Dobësi, mpirje ose paralizë në njërën anë të trupit;
• Vonesë në zhvillim tek fëmijët;
• Probleme me urinimin dhe skoliozë (në rastet e cisteve kurrizore).

Shkaqet e formimit të cisteve arahnoidale

Shumica e cisteve arahnoidale janë primare, që do të thotë se zhvillohen gjatë shtatzënisë. Shkaqet nuk janë plotësisht të qarta, por faktorët gjenetikë mund të luajnë një rol. Raste më të rralla janë sekondare, të cilat ndodhin pas dëmtimeve të kokës, operacioneve kirurgjikale ose infeksioneve në fëmijëri.

Diagnoza dhe metodat e testimit

Për të diagnostikuar një cist arahnoidal, mjeku do të vlerësojë historinë tuaj mjekësore dhe do të rekomandojë rezonancë magnetike (MRI) ose skanim me tomografi të kompjuterizuar (CT). Këto teste ndihmojnë në përcaktimin e madhësisë, vendndodhjes dhe ndikimit të cistit në indet përreth.

Trajtimi: A është gjithmonë i nevojshëm?

Nëse një cist nuk shkakton simptoma, zakonisht mjekët zgjedhin një qasje vëzhguese me skanime të rregullta. Por nëse cisti shkakton shqetësime ose ka potencial për dëmtim, mund të kërkohet ndërhyrje mjekësore.

Opsionet e trajtimit përfshijnë:

• Procedura endoskopike – Drenimi i cistit me pajisje minimale invazive;
• Fenestrimi i hapur (kraniotomi) – Hapja e një “dritareje” në cist për të lejuar rrjedhjen e lëngut;
• Vendosja e shuntit – Një sistem tubash që transferon lëngun nga cisti në bark;
• Heqja kirurgjikale – Veçanërisht për cistet e palcës kurrizore që shkaktojnë simptoma.

Përfundim

Cistet arahnoidale janë zakonisht beninje dhe të padëmshme, por mund të paraqesin rrezik nëse zhvillohen në mënyrë të pazakontë. Diagnoza e hershme dhe monitorimi i rregullt janë kyçe për parandalimin e ndërlikimeve. Në rast simptomash shqetësuese, konsultohuni menjëherë me mjekun neurolog ose neurokirurgun për të përcaktuar rrugën më të mirë të trajtimit.