Biopsia e prostatës: Çfarë duhet të dini për procedurën diagnostikuese të kancerit të prostatës
Një biopsi e prostatës është një procedurë mjekësore që përdoret për të marrë mostra të indeve të dyshimta nga gjëndra e prostatës – një pjesë kyçe e sistemit riprodhues mashkullor, me përmasat e një arre, e cila prodhon lëng që ndihmon në ushqimin dhe transportimin e spermatozoideve.
Procedura kryhet zakonisht nga një urolog dhe përfshin përdorimin e një gjilpëre për të nxjerrë disa mostra të indit prostatik. Këto mostra më pas analizohen nën mikroskop për të parë nëse përmbajnë qeliza kanceroze.
Pse Bëhet Biopsia e Prostatës?
Biopsia rekomandohet kur ekziston dyshimi për kancer të prostatës, zakonisht i bazuar në:
- Nivele të larta të PSA-së (antigjenit specifik të prostatës) për moshën përkatëse.
- Prani të gungave apo anomalive të ndjeshme gjatë ekzaminimit dixhital të rektumit.
- Rezultate të mëparshme të paqarta ose normale të biopsive, por me PSA të vazhdueshëm të lartë.
- Prani të qelizave jonormale jo domosdoshmërisht kanceroze në biopsitë e mëparshme.
Rreziqet e Mundshme
Edhe pse konsiderohet procedurë e sigurt, biopsia e prostatës shoqërohet me disa rreziqe të zakonshme:
- Gjakderdhje nga rektumi ose urina.
- Prani e gjakut në spermë që mund të zgjasë disa javë.
- Vështirësi në urinim, rrallëherë duke kërkuar kateter.
- Infeksione të traktit urinar ose të prostatës që kërkojnë trajtim me antibiotikë.
Përgatitja për Biopsinë
Për një biopsi të sigurt dhe efektive, pacientët zakonisht duhet të:
- Bëjnë analizën e urinës për të përjashtuar ndonjë infeksion.
- Ndalojnë përkohësisht medikamentet që hollojnë gjakun.
- Marrin antibiotikë për të parandaluar infeksionin.
- Kryejnë një klizmë pastruese para procedurës.
Llojet e Biopsisë së Prostatës
Biopsia mund të realizohet në dy mënyra:
- Transrektale (nëpërmjet rektumit) – metoda më e përdorur.
- Transperineale (nëpërmjet perineumit) – përfshin një prerje të vogël në zonën midis anusit dhe skrotumit, e shoqëruar zakonisht me udhëzim me MRI ose CT.
Çfarë Ndodh Gjatë Procedurës?
Procedura zgjat rreth 20 minuta. Me ndihmën e ultratingujve transrektal, urologu udhëzon gjilpërën për të marrë 10 deri në 12 mostra të holla indesh. Zona mpihen për të zvogëluar ndjesinë e pakëndshme që mund të ndodhë në momentin e nxjerrjes së mostrave.
Pas Biopsisë
Pas procedurës, pacienti mund të përjetojë:
- Dhimbje të lehtë dhe pak gjakderdhje.
- Prani të gjakut në urinën, jashtëqitjen apo spermën.
- Këshillohet shmangia e aktiviteteve të rënda për 24–48 orët e para.
- Marrja e antibiotikëve mund të rekomandohet.
Pacienti duhet të kontaktojë mjekun nëse ka: ethe, gjakderdhje të theksuar, dhimbje të shtuar apo vështirësi në urinim.
Rezultatet e Biopsisë
Mostrat analizohen nga një patolog, i cili përshkruan:
- Pamjen e përgjithshme të indit.
- Qelizat e pranishme, nëse janë normale, jonormale apo kanceroze (shpesh të quajtura adenokarcinoma).
- Shkallën e agresivitetit të kancerit, bazuar në sistemin Gleason, që varion nga 6 (gradë e ulët) deri në 10 (gradë e lartë).
Raporti patologjik përfshin gjithashtu diagnozën përfundimtare dhe, në disa raste, rekomandime për analiza të mëtejshme.
Biopsia e prostatës mbetet një nga mjetet më të besueshme për zbulimin dhe vlerësimin e hershëm të kancerit të prostatës, duke i dhënë pacientit dhe mjekut mundësinë për të zgjedhur trajtimin më të përshtatshëm bazuar në agresivitetin e sëmundjes.
